Informacje i aktualności

Alergiczny nieżyt nosa

Alergiczny nieżyt nosa to reakcja zapalna, która rozwija się po wystawieniu organizmu na działanie alergenów, najczęściej wziewnych. Kojarzy się z sezonem wiosenno-letnim, gdy u większości chorych dochodzi do zaostrzenia symptomów. Utrzymywanie się objawów chorobowych u różnych pacjentów może trwać krócej lub dłużej. U niektórych pojawiają się one okresowo i ustępują po miesiącu. U innych występują przewlekle, przez cały rok. Według statystyk, alergiczny nieżyt nosa dotyczy nawet 25% osób w Polsce.

Alergiczny nieżyt nosa – objawy

Kiedy możemy podejrzewać u siebie alergiczny nieżyt nosa? Objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę, to:

• uczucie zatkanego nosa,
• kichanie,
• katar,
• swędzenie nosa,
• ból gardła,
• łzawienie,
• zaczerwienienie, obrzęk i świąd oczu.

Objawy te są niespecyficzne, pojawiają się także w przebiegu wielu schorzeń górnych dróg oddechowych – mówimy wtedy, że jest to niealergiczny nieżyt nosa. Łatwo pomylić przeziębienie z alergią, warto jednak wiedzieć, że przy alergii na pierwszy plan wysuwają się tak zwane objawy oczne. Charakterystyczne może być także to, że alergiczny nieżyt nosa nasila się po wyjściu z domu, a jego symptomy słabną po wejściu do pomieszczenia.

Oprócz tego u osoby uczulonej mogą występować tzw. reakcje krzyżowe. Oznacza to, że objawy alergii pojawiają się nie tylko po ekspozycji na dany alergen, ale także przy kontakcie z alergenem podobnym do niego strukturalnie. Często te alergeny wprowadzone zostają do organizmu inną drogą. Przy alergii na pyłek brzozy (alergen wziewny) może wystąpić również alergia na jabłko (alergen pokarmowy).

Oprócz pyłków, do częstych alergenów należą również roztocza oraz sierść zwierząt. Alergia wtedy trwa cały rok i oczywiście jej objawy nie wzmagają się po wyjściu z budynku.

Reakcji alergicznej może towarzyszyć uczucie rozbicia, ciągłego zmęczenia. Osoba cierpiąca na alergię może być rozdrażniona i senna, trudno jest jej się skoncentrować w szkole lub w pracy.

Jak diagnozować alergiczny nieżyt nosa?

Lekarz może podejrzewać alergiczny nieżyt nosa po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem. Szczególnie przydatne są informacje, które pozwalają zaobserwować zależność pomiędzy ekspozycją na alergen a wystąpieniem reakcji alergicznej. Kolejnym krokiem jest wizyta u alergologa. Podstawowymi badaniami w diagnostyce alergii są testy skórne. Ich najczęściej praktykowaną odmianą są testy punktowe. Polegają na zaaplikowaniu na skórę pacjenta roztworu zawierającego alergen i nakłuciu skóry, by wprowadzić alergen głębiej.

Stosowane są też roztwory kontrolne z histaminy i soli fizjologicznej. Alergię można stwierdzić, gdy po 20 minutach w miejscu nałożonego alergenu utworzy się bąbel wielkością dorównujący lub przewyższający bąbel powstały po nałożeniu histaminy. Jeśli bąbel jest mniejszy niż bąbel histaminowy, ale większy niż połowa jego średnicy, to wynik określa się jako niejednoznaczny.

Testy skórne mają też swoje ograniczenia, ponieważ za ich pomocą możemy sprawdzić jedynie pewną grupę alergenów. Nawet jeśli wykluczymy alergię na te substancje, nadal możemy być uczuleni na inne alergeny.

Alergiczny nieżyt nosa można podzielić na sezonowy i całoroczny. Diagnostyka rozpoczyna się od określenia intensywności dolegliwości oraz tego, z jaką częstotliwością się pojawiają. Chcąc ustalić przyczyny alergii, u dorosłych osób wykonuje się testy paskowe i punktowe, a także badania krwi. Te procedury mają na celu określenie przeciwciał. Podczas testów bada się uczulenie tylko na określone czynniki, ale nie bada się alergii ogólnie – mówi dr n. med. Dmitry Tretiakow, lekarz specjalista, laryngolog (otolaryngolog).

Skontaktuj się z naszym specjalistą – zadzwoń+48 794 795 738

Alergiczny nieżyt nosa u dzieci

Alergiczny nieżyt nosa u dziecka to stosunkowo częsta przypadłość. Najwięcej alergików jest wśród osób, które nie ukończyły 20 rokiem życia. Najmłodsi są najtrudniejszymi przypadkami do zdiagnozowania, ponieważ dzieci często chorują też na infekcje. Dlatego objawy przeziębienia mogą się nakładać jednocześnie z objawami alergii. U dzieci mających mniej niż 4 lata nie wykonuje się tez alergicznych testów skórnych. Można jedynie obserwować, czy występuje u nich zależność między wystawieniem na działanie alergenu, a pojawieniem się reakcji alergicznej.

Alergiczny nieżyt nosa u dzieci nierzadko jest reakcją na alergeny pokarmowe. Lekarz podejrzewający taką zależność zaleca przeprowadzenie prób eliminacyjnych i prowokacyjnych. Zawierający potencjalny alergen pokarm zostaje wyłączony z diety na 3 tygodnie, a po upływie tego czasu ponownie podany dziecku. Na tej podstawie można ocenić, czy po wyeliminowaniu danego produktu spożywczego objawy alergii ustąpiły oraz czy jego ponowne włączenie do diety spowodowało nawrót objawów.

Alergiczny nieżyt nosa – leczenie

W przypadku, gdy lekarz zdiagnozuje alergiczny nieżyt nosa, leczenie może przybrać różne formy. Jeżeli udało się rozpoznać wszystkie alergeny i ich unikanie jest możliwe, to pacjentowi zaleca się niewystawianie na kontakt z nimi. Bardzo efektywne jest odczulanie, jednak terapia może trwać nawet kilka lat. Odczulanie polega na podawaniu małych dawek konkretnego alergenu (podjęzykowo lub podskórnie) i stopniowym ich zwiększaniu. Dzięki temu organizm traci wrażliwość na czynnik alergizujący i przestaje odpowiadać reakcją alergiczną lub jej objawy stają się łagodniejsze.

Niekiedy wskazane są środki farmakologiczne, np. leki przeciwhistaminowe doustne i miejscowe, glikokortykosteroidy miejscowe. Pomagają zniwelować dokuczliwe objawy, z którymi wiąże się alergiczny nieżyt nosa. Leki bez recepty, takie jak np. roztwory soli i wody morskiej, również mogą okazać się przydatne. Do złagodzenia symptomów alergii zaleca się regularnie płukać nos i przemywać oczy.

W niektórych przypadkach znaczną ulgę mogą przynieść zabiegi laryngologiczne. Przewlekły alergiczny nieżyt nosa może doprowadzić do przerostu małżowin nosowych i trwałego uczucia zablokowania nosa. Pomocny wtedy będzie małoinwazyjny zabieg mukotomii, który poprawi drożność nosa. Współczesne zabiegi laryngologiczne odznaczają się dużą skutecznością i pozwalają uniknąć wielu poważniejszych problemów. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii są mniej inwazyjne i krwawe, niż tradycyjne metody chirurgiczne. Wiele z nich wykonywane jest bez narkozy, jedynie w znieczuleniu miejscowym. Pacjent nie musi zostawać w szpitalu, a tamponada nie jest zakładana.

Nieleczony alergiczny nieżyt nosa

Alergiczny nieżyt nosa nie powinien być lekceważony. Wystawianie się na alergeny może przyczynić się do wielu powikłań, z których najcięższym jest astma oskrzelowa. Inne konsekwencje nieleczonego alergicznego nieżytu nosa to: zapalenie zatok, zapalenie ucha, chrapanie, zaburzenia snu, upośledzenie węchu oraz utworzenie się polipów nosa. Z tego powodu nie zwlekajmy z udaniem się do lekarza.

Bibliografia

1. Emeryk A, Bartkowiak-Emeryk M, Kowalska M: Definition, classification and epidemiology of allergic rhinitis [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 1-5.
2. Bartkowiak-Emeryk M, Emeryk A: Allergen immunotherapy in allergic rhinitis [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 32-38.
3. Emeryk A, Bartkowiak-Emeryk M: Therapeutic management of allergic rhinitis [w:] „Postępy Dermatologii i Alergologii”, 2012, s. 19-31.
4. Rutkowski R, Kosztyła-Hojna B, Rutkowska J: Allergic rhinitis — an epidemiological, economical and social problem of the XXI century [w:] „Pneumonol. Alergol. Pol.”, 2008, s. 348-352
5. Samoliński B, Rapiejko P: Prophylaxis of allergic rhinitis [w:] „Advances in Dermatology and Allergology”, 2003, s. 10-14.